lAZp. Türkiye’de gençlere yönelik CS/ÜS sağlık hizmetlerinin geliştirilmesine ve gençlerin CS/ÜS ile ilgili bilgi gereksinimlerinin karşılanmasına katkıda bulunmayı amaçlayan projenin hedef grubu 15–24 yaş arası gençlerdir. Habitat ve Gündem 21 Gençlik Derneği ortaklığında yürütülen Gençler için Cinsel Sağlık/Üreme Sağlığı Savunuculuğu Projesi Adana, Çanakkale, Diyarbakır ve Yalova illerinde Aralık 2004 tarihinden itibaren uygulanmaya başlamıştır. Projenin temel etkinlikleri; gençlere yönelik CS/ÜS akran eğitimi, gençten gence danışmanlık birimi, CS/ÜS için savunuculuk eğitimi ile proje kentlerinde ortak yürütülecek bir savunuculuk kampanyasının geliştirilmesi olarak tanımlanabilir. 2005 yılı içinde proje uygulamasına yönelik olarak; iller bazında akran eğitimleri tamamlanmış, proje birimlerinin donanımı için büro ve eğitim malzemeleri alınmış, eğitim çalışmalarını destekleyecek basılı materyaller hazırlanmıştır. Proje birimlerinde grup eğitimleri ve bireysel danışmanlıklar başlamıştır. Grup eğitimleri için, altyapı desteği olarak bilgisayar ve projektörler sağlanmıştır. Proje birimlerinin donanımını takiben, Eylül – Kasım 2005 aralığında aktif çalışmalar başlatılmıştır. 2006 yılında ise, eğitim çalışmalarını izlemek ve desteklemek üzere, proje ekibi tüm proje illerine rutin ziyaretler yapmıştır. Eğitim çalışmalarını standart hale getirmek amacıyla tüm birimler tarafından kullanılan eğitim modülleri hazırlanmıştır. Eğitim modülleri ; cinsel sağlık ve eğitim, ergenlik dönemi, toplumsal cinsiyet, insanda üreme sistemi ve işleyişi, istenmeyen gebeliklerin önlenmesi ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar konularını kapsamaktadır. Katılımcı eğitim yöntemleri dikkate alınarak geliştirilen her modül 2 saat sürelidir. Ve modüllerin akışı içinde her alt başlık altında verilecek mesajlar ve bilgiler tanımlanmaktadır. Her eğitim modülü katılımcılara dağıtılacak bir bilgi notu ile desteklenmekte ve konuya özel bir sunum içermektedir. Akran eğiticileri bu modülleri, çalıştıkları hedef grubun ihtiyaçlarına ve ortamın koşullarına göre yeniden düzenleyerek kullanmışlardır. Eğitim çalışmalarından alınan geri bildirimler ışığında, modüller yeniden düzenlenerek geliştirilmiştir. Eğitim sonrasında dağıtılan bilgi notlarına alınan geri bildirimler ışığında proje broşürleri geliştirilmiş ve basılmıştır. Hazırlanan 4 proje broşürü; proje tanıtımı, ergenlik dönemi, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar ve gebelikten korunma yöntemleri başlıklarını taşımaktadır. Bilgilendirici broşürler grup eğitimlerinin yanı sıra akranların düzenledikleri sosyal etkinliklerde, bireysel çalışmalarda ve üniversite kampuslarında de yıl boyunca dağıtılmıştır. 2005 yılında yapılan savunuculuk eğitiminin ardından, 25–26 Şubat 2006 tarihlerinde İstanbul’da düzenlenen kampanya geliştirme çalışmasına tüm illeri temsilen 20 akran eğitici katılmıştır. Bu toplantıda her proje ili kendi koşulları çerçevesinde cinsel sağlık eğitimi alanında öncelikli sorun alanlarından hareketle kendi çalışma alanını belirlemiş ve savunuculuk kampanyasını geliştirmek üzere hazırlıklarını yapmışlardır. Nisan – Haziran 2006 döneminde proje illerinde yerel ağ toplantıları gerçekleşmiştir. Geliştirilen savunuculuk kampanyaları çerçevesinde, cinsel sağlık eğitiminin sözcülüğünü yapmak, proje birimlerini tanıtmak ve yerel ortaklıkları geliştirmek amacıyla organize edilen toplantılar birer gün sürmüştür. 12 Nisan 2006’da Yalova, 24 Nisan 2006 Adana, 26 Mayıs 2006 Çanakkale ve 8 Haziran 2006 Diyarbakır’da yapılan toplantılara belediye başkanları/yetkilileri, İl sağlık ve eğitim müdürlüğü temsilcileri, rehberlik merkezi, gençlere sağlık hizmeti sunan birimlerin çalışanları, yerel medya, ilgili sivil toplum kuruluşları ve eğitim kurumlarından rehberler ve öğretmenler katılmıştır. Projelerin tanıtımı konusunda da önemli kazanımların olduğu bu çalışma kurumlar arası işbirliklerine de olumlu katkılar sağlamıştır. Yerel çalışmaların yanı sıra ulusal ölçekte de proje gündeme gelmiştir. Mayıs- 2006’da toplanan Ulusal Gençlik Parlamentosu’nda ve Habitat için Gençlik grubunun çalışmalarında tanıtım ve eğitim çalışmaları yapılmıştır. Proje birimleri tarafından yapılan çalışmalar daha önce ortak çalışmalar çerçevesinde belirlenen kapsamda aylık raporlar haline Vakfa gönderilmiş ve üç aylık dönemler haline Avrupa Komisyonuna verilen program raporlarında değerlendirilmiştir. İllerde yapılan çalışmalar yerel medya aracılığı ile paylaşılmıştır. Proje grupları daha çok sayıda gence ulaşmak amacıyla stant açmak veya piknik organize etmek gibi farklı faaliyetler de düzenlemişlerdir. Aynı amaca hizmet eden bir diğer çalışma ise konserler olmuştur. Yalova’da bahar aylarında Belediye Konservatuarı’nın düzenlediği konserlere liseli gençler katılmıştır. Kasım ayında ise Çanakkale ve Adana illeri yerel müzik gruplarının sahne aldığı ve ağırlıklı olarak üniversite gençlerinin katılımı kendi konserlerini düzenlemiştir. Bu etkinlikler bilgilendirme ve eğlenmenin bir araya getirildiği son derece faydalı ve yaratıcı ortamlarda gerçekleşmiştir. 2006 yılında projenin sürdürülebilirliği için iller bazında da çalışılmaya başlanmış, ilk adım olarak ikinci bir akran eğitim programı ile ekibin güçlendirilmesine karar verilmiştir. Bu amaçla 11–15 Eylül 2006 tarihlerinde tüm proje illerinden gelen 18 akran eğitici adayı Diyarbakır’da düzenlenen akran eğitim programına katılmıştır. Yeni akran eğiticilerle il eğitim ekiplerinin güçlendirilmesi amaçlanmıştır. 2006 yılı sonlarında düzenlenen ikinci yerel ağ toplantıları da sürdürülebilirlik konusunu ana tema olarak ele almıştır. Atölye çalışmaları olarak organize edilen toplantılara, ilk yerel ağ toplantımıza katılan, işbirliği içinde çalıştığımız ve proje gruplarının devamı için önemli olan Kurumlar davet edilmiştir. 17 Kasım 2006’da Çanakkale, 30 Kasım 2006 Yalova ve 21 Kasım 2006 Diyarbakır’da düzenlenen toplantıların sonuçları katılımcılarla da paylaşılmıştır. Proje Bülteni ve Web Sitesi Projenin bülteni “Genç Akran”, her 4 ayda bir basılmaktadır. Her sayısı 2 bin adet basılan bülten, proje illerine ve projenin paydaşlarına gönderilmektedir. Ocak-Nisan 2006, Mayıs-Ağustos 2006 ve Eylül-Aralık 2006 olmak üzere 3 bülten yayınlanmıştır. Projenin daha geniş bir kesime ulaşması amacıyla 2005 yılında internette aktif hale gelen projenin web sitesi hizmet vermeye devam etmektedir. Site içeriğinde proje ve birimlerin faaliyetlerinin yanı sıra, cinsel sağlık ve üreme sağlığı konularında temel bilgilerin, terimler sözlüğünün yer aldığı ve merak edilen soruların cevaplandırıldığı bölümler bulunmaktadır. Aynı çalışma kapsamında, her proje ilinde il temsilcisi ve üç çalışma grubu sözcülerinin oluşturduğu Eğitim Grubu, Organizasyon Grubu ve İletişim-Destek Grubu ve uygulayıcı kuruluşların da dâhil olduğu bir iletişim ağı kullanılmaya başlanmıştır. Projeler -Üreme Sağlığı Akran Eğitimleri Projesi Eğitmen / Eğitici Eğitmeni Sağlıkta Genç Yaklaşımlar Derneği Y-PEER Türkiye eş yürütücülüğü ve Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu UNFPA Türkiye Ofisi ortaklığıyla uygulanan Üreme Sağlığı Akran Eğitimleri Projesi ÜSAEP, TOG Kırılgan Gençlik Gruplarının Güçlendirilmesi Programı kapsamında yürütülmektedir. Proje 18-25 yaş arası gençlerin cinsel sağlık ve üreme sağlığı konusunda farkındalıklarını ve bilgilerini artırarak, yeni yaşam becerileri kazandırmayı ve onları genç dostu sağlık hizmetlerinin kullanımı için cesaretlendirerek, gençlerde güvenli ve bilinçli davranışa yönelik tutum değişikliği yaratmayı amaçlamaktadır. -Erkeklik İstisnai Bir Durumdur Projesi Organizasyon Ekibi Toplum Gönüllüleri Vakfı'nda gönüllülük yapan bir grup genç tarafından cinsiyetler arası eşitsizlikle mücadele etmek ve kadın ve erkeklerin özgür bireyler olarak hayatlarına devam etmesini yeni öğrenme ve yaygınlaştırma metotlarıyla desteklemek için üretilmiş bir projedir. Gençler bu projeyle hem bir sanat alanında kendilerini geliştirme fırsatı bulacak, hem de cinsiyet eşitsizliğini yaratan koşulları sorgulayarak, yarattıkları eserlerle eşitlikçi bir yaklaşımı başkalarına sergileme imkânı bulmaktadır. -Aynı Gökyüzüne Bakıyoruz Projesi Kolaylaştırıcı Aynı Gökyüzüne Bakıyoruz Projesi, Toplum Gönüllüleri Vakfı ve HSBC ortaklığında yürütülen bir projedir. Çocuk suçlu yoktur, suça itilmiş çocuklar vardır. Bu çocuklar, nedeni her ne olursa olsun, toplumsal yaşantının içerisindeki farklılık ve eşitsizlikten dolayı cezaevindedirler. Çocuklar için asıl tehlike, onları suçlu olarak görmeye başladığımız zaman belirginleşir. Toplumsal ötekileştirme, çocuğun suçlu olduğunu kendine söylemeye başladığı zaman gerçekleşir. Bu ötekileştirme çocuğun yeniden suçlu davranış ile yüzleşmesine neden olan en büyük faktördür. Önemli olan çocuğun suçluluk duygusundan ve suçlu psikolojisinden kurtulmasını sağlamak ve onu cezaevi içerisinde geçirdiği sürede tekrar ve tekrar cezalandırmamaktır. Çocuğun ihtiyaç duyduğu eğitim, sosyalleşme ortamınıyaratabilmek suça itilmiş çocuklar için farklı bir yaklaşım olarak nitelenmektedir. Çocuğun yeteneklerini keşfetmesine olanak sağlayacak drama, müzik, resim, seramik, edebiyat vb. yollar ile onunla iletişim kurulması projenin yaklaşımının odak noktasıdır. -İlköğretim Bilgilendirme Toplantıları Eğitmen Özürlüler Vakfı'nın, Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı ilkokullar birlikteliği ile yürütülen bir projedir. Bu toplantılar ile sosyal becerileri gelişmekte olan çocukların, sınıflarında bulunan kaynaştırma öğrencileri ile doğru iletişim kurabilmesi, empati kurabilmesi ve sağlıklı arkadaşlıklar yürütebilmesi amaçlanmaktadır. -Sihirli Değnek Projesi Eğitim Sorumlusu Ankara Üniversitesi Toplum Gönüllüleri Kulübü üyesi gençlerin yürüttüğü bu proje ile Ankara İhsan Doğramacı Üniversitesi'nde tedavi gören lösemi hastası çocuklarla kaliteli zaman geçirmek, rol-model abi/abla kavramını desteklemek ve aileler üzerindeki yükü hafifletmek amaçlanmıştır. -Kütüphane Oluşturma Projesi Katılımcı Ankara Üniversitesi Toplum Gönüllüleri Kulübü üyesi gençlerin yürüttüğü bu proje ile yereldeki kütüphanesi ve kitapları olmayan okullar tespit edilmiş, ardından yurt genelinde başlatılan kitap toplama kampanyaları ve yerelden sağlanan kaynak ile tespit edilen okulda bir sınıf kütüphane şeklinde restore edilerek kütüphane oluşturulmuştur. -Hak İhlallerine Yönelik Strateji Çalıştayı Organizasyon ekibi Sahada gönüllülük yapan gençlerin, yürütmekte oldukları projeleri daha verimli ve etkili kılabilmelerine yönelik swot analizi gibi tekniklerle ihtiyaç belirleme ve ardından strateji geliştirebilmesine yönelik bilgi ve becerilerin kazandırıldığı çalıştaydır Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu UNFPA ve Toplum Gönüllüleri Vakfı'nın TOG yürüttüğü &8220;Üreme Sağlığı ve Akran Eğitimleri&8221; projesi kapsamında şimdiye kadar bin 123 gence üreme sağlığı ve cinsel sağlık konusunda eğitim verildiği bildirildi -Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu UNFPA ve Toplum Gönüllüleri Vakfı'nın TOG yürüttüğü “Üreme Sağlığı ve Akran Eğitimleri” projesi kapsamında şimdiye kadar bin 123 gence üreme sağlığı ve cinsel sağlık konusunda eğitim verildiği bildirildi. TOG Proje Sorumlusu Meri İzrail, AA muhabirine yaptığı açıklamada, projenin 17-24 yaş arasındaki gençlerin, cinsel sağlık ve üreme sağlığı konusundaki farkındalıklarını arttırmayı hedeflediğini söyledi. Üreme Sağlığı Akran Eğitimleri Projesi'nin, 2006 yılı Nisan ayında başladığını, projenin başlangıcından bu yana 106 gencin akran eğitmeni olmak üzere eğitim aldığını ifade eden İzrail, eğitmen gençlerin 14 farklı ilde yaptıkları yaygınlaştırma eğitimleriyle bin 123 gence ulaştığını belirtti. Proje kapsamında gençlere, cinsel sağlık, üreme sağlığı, gebelikten korunma yöntemleri, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, toplumsal cinsiyet gibi konularda eğitim verildiğini belirten İzrail, şöyle konuştu “Eğitimler sonucunda projenin ulaştığı gençlerin üreme sağlığı ve cinsel sağlık konularındaki temel bilgi düzeylerinin istatiksel açıdan anlamlı olarak yükselmesi, güvenli cinsel hayat ve bilinçli üremeyle ilgili anlamlı bir tutum değişikliği geliştirmesini bekliyoruz. Birçok kişinin ciddi sağlık problemleri yaşasa da doktora başvurmaya çekindiği üreme sağlığı ve cinsel sağlık konularını konuşulabilir kılmak bile bizim için önemli bir kazanım.” HALA TABU İzrail, üreme sağlığı ya da cinsel sağlık başlıklarının bile birçok kişi için tabu olmaya devam ettiğini, bu nedenle kişilerin eğitimlere katılmaktan çekindiğini ifade etti. Cinsel sağlık ve üreme sağlığı gibi konuların tabu olarak algılandığı için konuşulmasına fırsat olmayan konular olduğunu dile getiren İzrail, şunları anlattı “Dolayısıyla genelde eğitime bir kez gelenler, bunlar hakkında konuşma fırsatı bulduklarına sevinerek birçok soru sormaya, sıkıntılarını anlatmaya başlıyor. Bu durum da bize eğitimlerimizin aslında ne kadar önemli bir ihtiyaca cevap verdiğini gösteriyor.” İzrail, üreme sağlığının birçok yerde genel olarak “kadın meselesi” gibi algılandığına, bu nedenle eğitimlerinde çoğu zaman kadın katılımcı sayısının erkeklerden fazla olduğuna dikkati çekti. İzrail, bu durumun, toplumun genellikle doğum kontrolünün ya da korunmanın, kadının sorumluluğu gibi algılanmasının doğal sonucu olduğunu vurguladı. EĞİTİM İÇERİĞİNE MÜDAHALE GİRİŞİMİ Eğitimlerinin en önemli hedefinin, herkesin hayatının bir parçası olan bir konuda, sağlık için, gençlerin temel bazı bilgileri edinmelerini sağlamak ve sağlığı koruyacak davranışların hayata geçmesini sağlamak olduğunu belirten İzrail, şunları kaydetti “Buna rağmen, kimi zaman bunu açıklamakta zorlanıyoruz ve engellemelerle karşılaşıyoruz. Eğitimlerimize gönüllü olarak ev sahipliği yapan kimi kurumlar, 'toplumsal değerleri' gerekçe göstererek oturumlarımızın içeriğine müdahale etmek girişiminde bulunuyorlar. Aslında, aynı toplumsal değerler bizim için de aynı derecede önemli. Bu değerleri herhangi bir şekilde sarsacak bir mesajın zaten kabul görmeyeceğini çok iyi bilerek hazırladık programımızı. Ancak bazen, çalışmalarımızı yeterince tanımadan yapılan yorumlar ve müdahaleler bizleri zor durumda bırakabiliyor.” Hürriyet Geri Plan Bilgisi Lise müfredatlarında CSÜS'le ilgili konular bulunmakta ise de, ildeki eÄŸitim kadroları ve öÄŸrencilerle yapılan görüÅŸmelerde, tahmin edildiÄŸi üzere, bu konuların anlatılması gereken derslerden pek bir verim alınamadığı ortaya çıkmıştır. Bu derslerde ya öÄŸrenciler utanıp sıkıldıkları için katılım göstermemekte ya da öÄŸretmenler gençlerin dikkatlerinin yoÄŸunlaÅŸmaması yüzünden bu konuların üzerinde pek durmak istemeyip konuları geçmeyi tercih etmektedirler. Ä°lde geleneksel aile yapısı hakimdir ve aile büyüklerinin gençlerle üreme saÄŸlığında iletiÅŸim kurması, gelenekler ve bölgedeki deÄŸer yargıları nedeniyle, söz konusu deÄŸildir. Bu durumun bir sonucu olarak gençlerin CSÜS'le ilgili özellikle arkadaÅŸlarından ve toplumdan kulaktan dolma bilgiler elde ettikleri ve ilde halk arasında anlatılan çeÅŸitli hurafelere inandıkları, ergenlik çağında vücutlarında oluÅŸan deÄŸiÅŸimlerle saÄŸlıklı biçimde yüzleÅŸemedikleri ve saÄŸlıksız durumlar ortaya çıktığı görülmektedir. Proje Özeti Proje 1 yıl içinde Ardahan ilinde bulunan özellikle de liselerde okuyan öÄŸrencilerin ve Ardahan Gençlik ve Spor Kulübü'nde faaliyet gösteren 14-18 yaÅŸ arası sporcuların ve genel anlamda Ardahan'da yaÅŸayan yaklaşık 3500 tane 14-18 yaÅŸ gencin CSÜS, cinsellik ve CYBE/HIV/AIDS'in önlenmesine iliÅŸkin doÄŸru bilgiye eriÅŸimin artmasına ve güvenli olmayan evlilik öncesi cinsel iliÅŸkilerdeki riskler konusunda gençlerin farkındalığının artırılmasına katkıda bulunmayı hedeflemektedir. Proje hedef kitleye etkin ÅŸekilde ulaÅŸmak için sosyal faaliyetler çerçevesinde yapılandırılmıştır. Ardahan'da bulunan liselerde saÄŸlık kolları aracılığıyla akran eÄŸitimleri, saÄŸlık kuruluÅŸları ziyaretleri ve seminerler gerçekleÅŸtirilecektir. Ayrıca, CSÜS ile ilgili iki tiyatro oyunu yazılacak ve tiyatro kolları tarafından Ardahan'daki tüm öÄŸrencilere sergilenecektir. Bunun yanı sıra bölgede CSÜS ile ilgili yanlış uygulamalar gerçek hikayeler temelinde bir öykü kitapçığı yazılacak, doÄŸru bilgilere eriÅŸim saÄŸlanacak ve gençlere dağıtılacaktır. Proje Amacı 1 yıl içinde Ardahan ilinde bulunan 14-18 yaÅŸ arası gençlerin özellikle de liselerde okuyan öÄŸrencilerin ve Ardahan Gençlik ve Spor Kulübü'nde faaliyet gösteren 14-18 yaÅŸ arası sporcuların ve genel anlamda Ardahan'da yaÅŸayan yaklaşık 3500 tane 14-18 yaÅŸ gencin CSÜS, cinsellik ve CYBE/HIV/AIDS'in önlenmesine iliÅŸkin doÄŸru bilgiye eriÅŸimin artmasına, güvenli olmayan evlilik öncesi cinsel iliÅŸkilerdeki riskler konusunda gençlerin farkındalığının artırılmasına katkıda bulunmaktır. Proje Faydalanıcıları Liselerde okuyan öÄŸrenciler ve Ardahan Gençlik ve Spor Kulübü'nde faaliyet gösteren 14-18 yaÅŸ arası sporcular ve genel anlamda Ardahan'da yaÅŸayan 14-18 yaÅŸ arası yaklaşık 3500 genç. GerçekleÅŸtirilen Aktiviteler I. Projenin Duyurulması ve Projenin PaydaÅŸlar Tarafından Sahiplenilmesi için geniÅŸ katılımlı toplantılar yapıldı II. Yerel Yönetimler, Kamu Kurumları ve Yerel STK Ziyaret edildi. III Lise Müdürleri ve Gençlik Spor Kulübü Yöneticileri ile toplantılar yapıldı. IV. Okul Aile Birlikleri ile Toplantılar yapıldı. V Liselerde Dersleri Kapsamında Cinsel SaÄŸlık ve Üreme SaÄŸlığı Konularını Ä°ÅŸleyen ÖÄŸretmenlerin EÄŸitimi tamamlandı. VI. Halk EÄŸitim Kurslarında Çalışan Usta ÖÄŸreticilerin ve Gençlik Spor Kulübü Antrenörlerinin EÄŸitimi tamamlandı. VII. SaÄŸlık Kolları ve Ardahan Gençlik ve Spor Kulübü Faaliyetleri Çerçevesinde Gençlerin EÄŸitimi tamamlandı. VIII. Liselerde SaÄŸlık Kollarının OluÅŸturuldu ve desteklendi. Bu amaçla 19 okula ilk yardım seti tedarik edildi. IX. SaÄŸlık Kollarında Gönüllü Olarak Çalışan ÖÄŸrencilerin ve Gençlik Spor Kulübünde Akran EÄŸitimi Yapacak Sporcuların EÄŸitimi tamamlandı. X. SaÄŸlık Kollarında ve Ardahan Gençlik ve Spor Kulübünde Akran EÄŸitimi verildi. XI. ÖÄŸrencilerin toplu halde SaÄŸlık KuruluÅŸlarına ziyaretleri organize edildi. XII. Halk SaÄŸlığı uzmanları 25'e yakın seminer verdiler. XIII. Tiyatro Oyunlarının Sergilenmesi ve Okulları Arası Tiyatro Yarışması XIV. Cinsel saÄŸlık ve üreme saÄŸlığı konularını kapsayan bir öykü kitabı yazımı tamamlandı ve 4200 adet basılarak dağıtımı gerçekleÅŸtirildi. XV. Cinsel SaÄŸlık Üreme SaÄŸlığına iliÅŸkin 4200 adet kitap basıldı. XVI. ÖÄŸrencilere yaygın anket çalışması ile veri yönetimi ve projenin çıktılarının takibi saÄŸlanıyor.

üreme sağlığı akran eğitimleri projesi